Biegać każdy może...
Przemysław Basa - ultramaratończyk

10 złotych






Na awersie banknotu o nominale 10 złotych zamieszczono wizerunek generała Józefa Bema.
Data emisji: 1 czerwca 1982r.
Zabezpieczenia: znak wodny - koła i trójkąty na całej powierzchni.

W 1995 roku była denominacja złotego, czyli stare 10000 złotych było warte 1 złoty PLN.
A zatem banknot o nominale 10 złotych w chwili denominacji było warte zaledwie 0,1 grosza. Dzisiaj niektóre serie ww banknotu mają wartość 10-100 złotych PLN. Cena tych starych banknotów wzrasta każdego roku, a więc posiadanie ich może być całkiem fajną inwestycją. Jeśli chcesz stworzyć własną kolekcję lub zainwestować i w przyszłości sprzedać banknoty z zyskiem zachęcam do ich nabycia napisz na maila: p.basa@op.pl by uzyskać szczegółowe informacje.

Historia w tle

Józef Zachariasz Bem urodził się 14 marca 1794 roku w Tarnowie. W 1809 roku do Krakowa przybyła armia polska księcia Poniatowskiego, do której wstąpił w wieku 15 lat jako prosty kanonier. Szybko wykazał się talentem do nauk ścisłych m.in. arytmetyki, geometrii, algebry, trygonometrii i topografii, a także języków: polskiego, francuskiego, niemieckiego i rosyjskiego, których uczył się w elitarnej warszawskiej Szkole Aplikacyjnej Artylerii i Inżyniernii.

1 kwietnia 1810 roku został mianowany podporucznikiem artylerii, a rok później po ukończeniu szkoły z wyróżnieniem Bem uzyskał stopień porucznika II klasy artylerii konnej. W 1812 roku został awansowamy na porucznika artylerii I klasy i wraz z Wielką Armią Napoleona ruszył na Rosję. Odniósł wielki sukces w obronie Gdańska, za co został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Legii Honorowej.

Po upadku Napoleona wstąpił do armii Królestwa Polskiego. Jako ceniony teoretyk został wykładowcą w Szkole Aplikacyjnej Artylerii i Inżynierii. W tym samym czasie po przeprowadzeniu doświadczeń z nowym rodzajem rakiet tzw. kongrewskich, publikuje wyniki badań w pracy "Uwagi o rakietach zapalających".

Podczas Powstania Listopadowego dowodząc 4-tą baterią lekkokonną ratował armię polską przed całkowitym pogromem odnosząc zwycięstwa w bitwie pod Iganiami oraz bitwie pod Ostrołęką za co otzrymał Złoty Krzyż Virtuti Militari.

Po upadku powstania wyemigrował do Niemiec, a potem do Francji. Tam w czasie ruchów niepodległościowych zabiegał  o formowanie legionów polskich. Napisał nawet pracę "Pisma tyczące organizacji legionów polskich", a w kolejcej "O powstaniu narodowym w Polsce" dokonał oceny powstania 1831r.

Podczas Wiosny Ludów w 1848 roku udał się do walczącego Wiednia dowodząc siłami rewolucyjnymi broniących miasta przed wojskami habsburskimi. Następnie bierze udział w rewolucji węgierskiej. Po reorganizacji  rozbitej armii odnosi szereg zwycięstw nad Austriakami i wypiera ich z Siedmiogrodu. Austria zawarła sojusz z Rosją co w końcu doprowadziło do stłumienia powstania węgierskiego.

W 1849 roku generał Józef Bem wraz z niedobitkami powstańców dociera do Turcji, gdzie przyjmując islam chciał otworzyć sobie drogę do armii tureckiej. Jednak w grudniu 1849 roku Turcja i Rosja zawierają ugodę, a jednym z jej warunków było internowanie Bema do  Aleppo w Syrii i odsunięcie go od życia politycznego.

Rok później Bem stoczył ostatnią zwycięzką bitwę broniąc Aleppo stając się legendą i bohaterem także w Turcji. Chorując na malarię azjatycką umiera we wspomnianym Aleppo 10 grudnia 1850 roku.